De voorbije weken hebben we uitzonderlijk zomerweer gehad. Daardoor kunnen we heerlijk buiten vertoeven, wandelen of genieten van een terrasje. Maar niet alleen wij profiteren van deze heerlijke temperaturen. Dit jaar zoemen er namelijk meer insecten rond dan gewoonlijk, het ene al wat onschuldiger dan het andere. Wat moet je doen als je wordt gebeten of gestoken door een insect, en wat kan je doen om dit te vermijden?
Insectenbeten en -steken hebben doorgaans geen ernstige gevolgen, maar kunnen wel vervelend zijn. In de meeste gevallen heb je een aantal uren of dagen last op de plaats van de steek of beet (jeuk of pijn). Als je erg gevoelig bent, kan dit iets langer duren.
Een insectenbeet in de huid is oppervlakkig. Ze worden onder andere toegebracht door muggen, vlooien, dazen, teken, bedwantsen, hertenluisvliegen of luizen. Insecten bijten om zich te voeden met bloed. De huidreactie ontstaat door het speeksel van het insect.
Een insectensteek dringt daarentegen dieper door in de huid en is daarom meestal pijnlijk. Doorgaans zijn het bijen, wespen, hommels en mieren die steken uit zelfverdediging. Het gif dat via de angel in de huid terechtkomt zorgt voor klachten. Een steek van een wesp, bij of hommel kan aanleiding geven tot ernstige en soms dodelijke allergische reacties. Sommige insecten - zoals vlooien, luizen, muggen en dazen - kunnen zowel bijten als steken.
Hoe herkennen en wanneer opvolgen?
Een insectenbeet veroorzaakt verschillende soorten bultjes en puistjes. Meestal zie je eerst een rode vlek op je huid die kan zwellen tot een kwaddel, een jeukende huidverdikking. Dit komt omdat ons immuunsysteem reageert op het insectengif. Dit verklaart ook de grote individuele verschillen in reacties.
Stap steeds naar de huisarts wanneer je na een insectenbeet last hebt van de volgende klachten:
- Koorts
- Benauwdheid
- Etterende letsels met korstjes (omdat de wondjes geïnfecteerd zijn door een bacterie)
- Wanneer je gebeten bent door een teek en je deze niet kan verwijderen, of deze meer dan 24 uur ter plekke heeft gezeten
- Wanneer er op de plek waar de teek heeft gebeten een rode, ringvormige plek met witte kern ontstaat die groter wordt
Indien je allergisch bent aan wespen, bijen of hommels kan je na een steek een ernstige allergische reactie krijgen. Die reactie uit zich in uitgebreide roodheid en zwelling op de steekplaats, maar ook in algemene symptomen zoals:
- Algemeen onwel voelen
- Gevoel van zwelling van de keel
- Gevoel dat je gaat flauwvallen
- Acute huiduitslag en jeuk
In deze gevallen moet je zo snel mogelijk contact opnemen met je huisarts of naar de spoeddienst van het ziekenhuis gaan.
Tips na een insectenbeet of - steek en hoe deze te voorkomen
- Draag aangepaste kledij wanneer je gaat wandelen op plaatsen waar veel insecten voorkomen: kies voor gesloten schoenen, een hemd met lange mouwen en een lange broek van ondoordringbaar stof.
- Vermijd plasjes stilstaand water rondom je woning (emmers, regentonnen, plantenbakken...) om geen muggen aan te trekken.
- Gebruik een hor of muggennet om insecten uit je buurt te houden en rustig te slapen.
- Je kan ook producten gebruiken die DEET (diethyltoluamide) bevatten. Deze zijn effectief tegen de meeste insecten behalve tegen hertenluisvliegen, wespen, bijen of hommels. Let wel op: sommige producten mag je niet gebruiken voor kinderen en/of zwangere vrouwen!
- Ben je gebeten of gestoken, probeer dan niet te krabben. Dit maakt het jeukende gevoel alleen maar erger en veroorzaakt wondjes, wat voor infecties kan zorgen.
- Ben je gestoken in de mond of keel, dan kun je best iets koud drinken tegen de pijn en zwelling. Bij een sterke zwelling ga je best naar een arts of de spoeddienst.
- Ben je gebeten door een teek, verwijder deze dan zo snel mogelijk met een tekenpincet. Houd de plaats waar je de teek hebt verwijderd enkele weken in de gaten en raadpleeg je huisarts wanneer er een rode vlek of rood kringetje ontstaat: dit gebeurt meestal na één week.
- In het geval van een bijensteek houd je het getroffen lichaamsdeel stil zodat het gif zich niet verder kan verspreiden. Dit doe je best door met een dun, plat voorwerp (zoals een creditcard of munt) het huidoppervlak af te schrapen. De angel van een wesp of hommel gaat vanzelf uit de huid wanneer het insect zich losmaakt. Daarna kun je tegen de pijn een koud kompres leggen of een verkoelende gel smeren op de plek van de steek.
- Ben je allergisch voor bijen-, wespen- of hommelsteken, dan moet je blootstelling vermijden en steeds adrenaline-injecties met je meedragen.
Heb jij vragen over dit onderwerp? Dan kan je uiteraard steeds terecht bij ons apotheekteam!
Bronnen
Gezondheid en Wetenschap
IPSA