Luizen zijn vervelende insecten die op het lichaam en in het hoofdhaar van mensen kunnen voorkomen. Het zijn parasieten die zich vasthechten aan onze haren en zich met hun steeksnuit volzuigen met bloed. Hoewel ze geen gevaar vormen voor de gezondheid, kunnen luizen hevige jeuk veroorzaken als afweerreactie van ons lichaam tegen hun uitwerpselen en speeksel. Dat leidt vaak tot krabwondjes, wat in sommige gevallen huidinfecties in de hand werkt.
Laten we één mythe meteen de wereld uit helpen: luizen zijn niet noodzakelijk het gevolg van een slechte lichaamshygiëne. Iedereen kan in principe luizen krijgen, zowel kinderen als volwassen. Luizen kunnen niet springen of vliegen, maar bij rechtstreeks hoofdcontact kruipen ze van de ene gastheer naar de andere. De start van het schooljaar kan zo een ideaal moment zijn voor een grootschalige luizenverhuis - maar in de praktijk kunnen de beestjes zich eigenlijk het hele jaar door verspreiden.
Hoe weet je of je luizen hebt?
- Heb jij of je kinderen last van aanhoudende jeuk of zitten jullie vaak te krabben? Dat kan wijzen op een luizenbesmetting. Let wel goed op, want een gebrek aan jeuk betekent niet noodzakelijk dat er geen luizen aanwezig zijn. Niet iedereen heeft namelijk deze reactie op de beten van luizen.
- Volwassen luizen zijn makkelijk te herkennen en zie je goed bewegen op de hoofdhuid. Hun eitjes (neten) zitten stevig vastgekleefd aan de zijkant van de haren, waardoor je hen zelfs kan voelen als je het haartje tussen je vingers laat glijden. Controleer daarom steeds grondig de haren en bekijk ook zeker het gebied achter de oren, in de nek en zo dicht mogelijk op de hoofdhuid. Daar nestelen luizen zich het liefst.
- Op de plaatsen waar de luizen bloed zuigen, ontstaan kleine jeukende, rode knobbeltjes. Meestal zijn het er meerdere bij elkaar.
- Zie je witte puntjes die op roos lijken, maar komen deze niet makkelijk los van het haar, dan kan dit wijzen op neten. Dus als je geen luizen ziet, maar wel vermoedt dat er neten in het haar zitten, ben je nog steeds niet luisvrij!
Hoe kan je luizen zelf behandelen?
Heb je luizen aangetroffen in je gezin, dan is het tijd om zo snel mogelijk actie te ondernemen met de nat-kam-methode. Hoewel deze behandeling tijd kost om grondig uit te voeren, kan je zo alle luizen met succes verwijderen zonder dat er een agressief, chemisch product aan te pas komt.
- Was het haar met gewone shampoo.
- Spoel de shampoo uit het haar, maar droog het niet af.
- Wrijf het natte haar overvloedig in met conditioner.
- Kam de knopen uit het haar met een gewone kam.
- Buig het hoofd voorover en kam met een luizenkam het haar systematisch van achteren (uit de nek) naar voren (voorhoofd). Druk de luizenkam goed tegen het hoofd aan. Let vooral goed op achter de oren en in de nek.
- Veeg de luizenkam na elke kambeweging af op een stuk wit keukenpapier. Zo merk je of er luizen aanwezig zijn. Luizen kan je uit de kam verwijderen met een tandenstoker.
- Spoel overvloedig de conditioner uit het haar, maar droog het niet af.
- Kam met een gewone kam het haar opnieuw naar achteren.
- Kam het haar een tweede keer systematisch met de luizenkam, maar ditmaal van voren naar achteren en opnieuw van het ene oor naar het andere.
- Veeg de luizenkam opnieuw na elke kambeweging af op een stuk wit keukenpapier.
In totaal moet je minstens een kwartier kammen. Leg na afloop de gebruikte kammen in water van minstens 60° gedurende vijf minuten.
Herhaal het kammen gedurende minstens twee weken om de drie à vier dagen, tot geen enkele luis meer wordt gevonden. Indien je wel nog levende luizen vindt, moet het toepassen van de nat-kam-methode met twee weken worden verlengd.
Tips om luizen te vermijden
- Controleer regelmatig de hoofdhuid
Maak er bijvoorbeeld een wekelijkse gewoonte van om je kinderen te controleren. Zo kan je snel behandelen indien nodig en voorkom je dat de luizen zich naar andere hoofden verspreiden. Heb je een luis gevonden? Controleer en behandel dan het hele gezin tegelijk. - Vermijd gemeenschappelijk gebruik van mutsen, sjaals, knuffels en dekbedovertrekken
Leg deze zaken 48 uur apart: luizen sterven namelijk als ze meer dan 2 dagen niet op een hoofd zitten. Of steek ze een nachtje in de diepvries, want ook dat overleven luizen niet. - Vermijd lange haren
Vlechten, bijvoorbeeld, kan de kans op besmetting verkleinen. - Gebruik geen preventieve middeltjes wanneer er geen sprake is van een besmetting
Dat kan luizen immuun maken. - Vertel het door
Luizen zijn niets om je voor te schamen: laat het weten aan de crèche, de onthaalouder, de school of het CLB. Zij kunnen de andere ouders waarschuwen en de nodige informatie verspreiden om de luizen verder op te sporen en te behandelen. Zo hoef je je kind ook niet uit te sluiten van school, de zwemles of andere activiteiten.
Heb jij in je gezin last van luizen en zijn deze na 14 dagen nog steeds niet weg? Kom dan zeker langs in de apotheek, wij geven je met plezier persoonlijk advies voor een passend product, spray of shampoo op maat!
Bronnen
- CM, 'Hoe kan ik hoofdluizen bestrijden'. (www.cm.be)
- Gezondheid & Wetenschap, 'Luizen'. (www.gezondheidenwetenschap.be)
- Vlaamse Overheid, 'Preventie: Luizen'. (www.vlaanderen.be)